بایگانی دسته بندی ها: معرفی کتاب

خلاصه کتاب تفکر سیستمی مدوز

کتاب تفکر سیستمی یا اگر دقیق‌تر بگوییم «مقدمه‌ای بر تفکر سیستمی (به خاطر کلمهٔ Primer روی جلد)» تقریباً همهٔ موضوعات پایه در تفکر سیستمی را پوشش داده است. موضوعاتی که بیشتر آن‌ها در درس‌های تفکر سیستمی متمم مطرح شده‌اند. بنابراین در این‌جا به شرح مفصل مباحث کتاب نمی‌پردازیم و صرفاً به صورت فهرست‌وار موضوعات مطرح شده در آن را مرور می‌کنیم.

همان‌طور که می‌دانید، مباحث تفکر سیستمی در قلمروهای بسیار متنوعی قابل طرح هستند. یعنی با همان اصولی که می‌توانید فروش یک محصول را تحلیل کنید، می‌توانید اکوسیستم یک مرداب یا وضعیت یک جامعه را هم درک و پیش‌بینی کنید. مدوز هم با طرح مثال‌های متنوع نشان داده که بلد است از این ظرفیت بزرگ به خوبی استفاده کند. امروز تقریباً همه پذیرفته‌اند که تفکر سیستمی ابزاری حیاتی برای نگاه به بسیاری از چالش‌های زیست‌محیطی، سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی در سراسر جهان است. سیستم‌ها، بزرگ یا کوچک، به شیوهٔ مشابهی رفتار می‌کنند و شناختن این شیوه‌ها مهم‌ترین امید ما به ایجاد تغییرات ماندگار در همهٔ سطوح است.

اگر در یک شرکت (یا شرکت خودتان) کار می‌کنید و درگیر این موضوع هستید که سازمان و کسب‌و‌کار شما چگونه می‌تواند در ساختن جهانی بهتر نقش ایفا کند، اگر سیاست‌گذاری هستید که می‌بینید دیگران در برابر ایده‌های خوب و نیت‌های خیر شما مقاومت می‌کنند، اگر مدیری هستید که برای حل مشکلات شرکت و مجموعهٔ خود می‌کوشید و هر بار می‌بینید مشکلات تازه‌ای از جای دیگری سر بر می‌آورند، […] اگر می‌خواهید بدانید چرا دستاوردهای حاصل از پیشرفت جامعه‌تان طی سال‌های طولانی به سادگی با چند عکس‌العمل سریع از دست می‌رود، و نیز در جایگاه شهروندی که می‌خواهد در جامعه‌ای که به سرعت در حال جهانی شدن است، تأثیری مثبت و ماندگار ایجاد کند،  این کتاب می‌تواند به شما کمک کند.

مسئله‌ی مستقل و مجزا وجود ندارد

مدوز بحث تفکر سیستمی را با این موضوع شروع می‌کند که بسیاری از مسائلی که ما در کسب‌و‌کارها، جوامع و سایر سیستم‌ها می‌شناسیم، مستقل و مجزا نیستند. شما نمی‌توانید یک مسئله را جدا کنید و بگویید من فقط می‌خواهم این را حل کنم و هیچ کاری به مسائل دیگری که با آن گره خورده ندارم. به عنوان مثال می‌گوید: «ویروس سرماخوردگی به شما حمله نمی‌کند. این شما هستید که شرایطی فراهم می‌کنید که ویروس بتواند درون شما رشد کند.» و در جای دیگر هم می‌گوید که «چه از نظر روانشناسی و چه از نظر سیاسی، ما‌ ترجیح می‌دهیم ریشهٔ مشکلات را در آنجا جستجو کنیم و نه اینجا.» به عبارت دیگر، ترجیح می‌دهیم انگشت را به سمت دشمن بیرونی نشانه بگیریم تا ضعف درونی.

خِرد ما با تفکر سیستمی ناآشنا نیست

مدوز نکتهٔ مهم دیگری را هم بارها در کتاب خود به شکل‌های مختلف مطرح می‌کند.

او معتقد است که نباید ریاضیات پیچیده و معادلات دینامیک سیستم این برداشت را در ما ایجاد کند که مباحث سیستمی بسیار جدید هستند و بشر پیش از این به آن‌ها توجه نکرده است. اتفاقاً بسیاری از موضوعاتی که خرد عمومی ما آن را درک می‌کند و می‌پذیرد، پایهٔ سیستمی دارند.

رای اینکه یک رهبر خوب و توانمند باشیم، باید شجاعانه رهبری کردن را هم یاد بگیریم. البته شجاعانه برهبری کردن فقط به معنای نترسیدن از چیزی نیست. برنه براون، نویسنده سرشناس فرانسوی، در کتاب شجاعانه رهبری کن به ما آموزش می‌دهد که شجاعانه و بدون استرس رهبری کردن فقط به معنای نترسیدن نیست. بلکه مهمتر از آن ما باید بدانیم اگر جایی پاسخ سوالی را نمی‌دانستیم، نیازی نیست خودمان را بسازیم. به این ترتیب می‌توانیم افق‌های روشنی را برای مجموعه خود ببینیم.

برای اینکه به یک مدیر یا رهبر شجاع تبدیل شوید، باید ابتدا یاد بگیرید که چگونه با چالش‌های پیش رویتان روبرو شوید. کتاب شجاعانه رهبری کن همچنین به ما یاد می‌دهد که چگونه با تاثیرگذاری بر روی دیگران، باعث پیشرفت عملکرد آن‌ها شویم. برنه براون اعتقاد دارد که ما برای تجربه رهبری با شهامت به ۴ مهارت نیاز داریم که عبارتند از:

• غرش آسیب پذیری
• زندگی بر اساس ارزش‌ها
• اعتماد شجاعانه
• یادگیری با اقتدار برخواستن

رهبری و مدیریت یک گروه یا مجموعه همیشه کاری دشوار و در عین حال پر اهمیت بوده است. اما تنها تعداد کمی از افراد اصول رهبری صحیح یک مجموعه را می‌دانند. برای همین هم تعداد شرکت‌ها و مجموعه‌های موفق در سراسر دنیا چندان زیاد نیست. از نحوه برخورد با کارمندان گرفته تا رویکردی که باید در هنگام شکست‌ها اتخاذ کرد همگی از نکاتی هستند که ما باید به عنوان یک مدیر یا رهبر یاد بگیریم.

شجاعانه رهبری کردن چگونه است؟

رهبری و مدیریت یک مجموعه در عناوین، خصوصیات شخصیتی و قدرت خلاصه نمی‌شود. در دنیای امروز اصول رهبری و مدیریت بسیار با آنچه در ۴۰-۵۰ سال پیش می‌دیدیم تفاوت دارد. امروزه هر کس که مسئولیت تشخیص ظرفیت‌ها و ایده‌های افراد را بر عهده می‌گیرد یک رهبر به حساب می‌آید. البته در کنار این موارد، یک رهبر به شهامت نیز نیاز دارد. شجاعانه رهبری کردن به معنای دانستن پاسخ تمام سوالات نیست. بلکه به این معناست که ما می‌توانیم از حس کنجکاوی خود برای یافتن پاسخ‌های درست استفاده کنیم و هیچ ابایی هم از سوال پرسیدن نداشته باشیم. به همین دلیل هم نگرش یک رهبر نسبت به قدرت کاملا متفاوت از سایرین است. یک رهبر شجاع و کار درست به جای آنکه قدرت را ابزار زورگویی خود قرار دهد، سعی می‌کند که از آن برای ارتباط برقرار کردن با دیگران و شنیدن نظراتشان استفاده کند.

یک رهبر قدرتمند به جای آنکه از موقعیت‌ها و شرایط سخت فرار کند، سعی می‌کند تا در ابتدا ضعف و آسیب‌پذیری خود را بپذیرد و بعد از آن فکری برای بهبود اوضاع کند. به همین دلیل هم برای تبدیل شدن به یک رهبر یا مدیر با شهامت، ما باید با ترس‌ها، نقاط ضعف و آسیب‌پذیری خود روبرو شویم. علاوه بر این، ما بیشتر از آنکه به دنبال تاثیرگذاری بر روی افراد باشیم، به فکر این هستیم تا با ابزار و ماشین‌های در اختیارمان خوب کار کنیم. به همین دلیل هم برنه براون در این کتاب راهکارهایی را به ما می‌آموزد تا هنگام روبرو شدن با چنین شرایطی دچار یاس و ناامیدی نشویم و بتوانیم روابط خود را با سایر افراد مجموعه بهبود ببخشیم.

۴ مهارتی که برای رهبری با شهامت لازم است

آنطور که برنه براون در این کتاب توضیح می‌دهد، برای اینکه بتوانیم به رهبر یا مدیری با شهامت تبدیل شویم باید ۴ مهارت را بیاموزیم. براون این ۴ مهارت را یکی از بزرگترین کشفیات او در طول زندگی‌اش می‌داند. به همین دلیل هم اعتقاد دارد هر کسی که بر این مهارت‌ها تسلط داشته باشد، بدون شک می‌تواند به مدیر یا رهبری با شهامت تبدیل شود. البته تسلط یافتن بر این مهارت‌ها اصلا کار ساده‌ای نیست و بدون شک نیاز به تمرین و آموزش دارد. هنگام شروع می‌توانید همانطور که دارن هاردی در کتاب اثر مرکب می‌گوید، قدم‌های کوچکی بردارید. برای همین هم ما سعی کردیم تمامی نکات مهم را در خلاصه کتاب شجاعانه رهبری کن بیاوریم. اما این ۴ مهارت عبارتند از:

• غرش آسیب پذیری: قبول کردن اینکه تمام ما آسیب پذیر هستیم و این موضوع لزوما یک ضعف نیست.
• زندگی بر اساس ارزش‌ها: هر کدام از ما ارزش‌هایی داریم که باید بر اساس آن‌ها زندگی کنیم.
• اعتماد شجاعانه: تا زمانی که به دیگران اعتماد نداشته باشید نمی‌توانید توقع اعتماد آن‌ها را داشته باشید.
• یادگیری با اقتدار برخاستن: مهمتر از خود شکست، رویکرد شما در قابل آن است.

کتاب شجاعانه رهبری کن به درد چه کسانی می‌خورد؟

فرقی ندارد که مدیر یک شرکت بزرگ هستید یا در هر قسمتی مسئولیت سرپرستی عده‌ای را بر عهده دارید. خلاصه کتاب شجاعانه رهبری کن به شما اصلی‌ترین اصول مدیریت و رهبری را آموزش می‌دهد. به جز این اگر:

• به روانشناسی بازار علاقه دارید و هدف‌ها و ایده‌های جدیدی را دنبال می‌کنید
• مدیر یا رهبری هستید که به دنبال راه جدیدی برای ارتباط برقرار کردن با اعضای تیمش است
• یا فردی هستید که با هر درجه شغلی به فکر افزایش شهامت و شجاعت خود در محل کار است

مطالعه کتاب یا خلاصه کتاب شجاعانه رهبری کن می‌تواند به شما کمک زیادی کند. فقط یادتان باشد که مطالعه صرفا تغییری در شما به وجود نمی‌آورد. بلکه این عمل کردن به نکات و آموزش‌ها است که زندگی ما را متحول می‌کند.

بخش‌هایی از خلاصه کتاب شجاعانه رهبری کن

“در واقع آسیب‌پذیری یک احساس جمعی میان انسان‌هاست. ما وقتی خود را در معرض دید دیگران قرار می‌دهیم، تردید داریم یا درحال ریسک کردن هستیم، احساس آسیب‌پذیری می‌کنیم. با اینکه آسیب‌پذیری یک احساس رایج است؛ اما یکسری باورهای منفی هم راجع به آن وجود دارد. به خصوص اینکه این احساس، برابر با ضعف است. “

” وقتی در میدان مبارزه حضور داریم، مهم‌ترین چیزی که به ما انگیزه می‌دهد تا دوباره بلند شویم و جسورانه حق خود را بگیریم، ارزش‌هایمان است.”

“باورنکردنی است که اکثر مردم، پاسخ می‌دهند خودشان کاملا قابل‌اعتماد هستند؛ اما تنها به تعداد کمی از همکاران خود اعتماد دارند. به نظر می‌رسد اکثر ما در اعتماد کردن، کمی مشکل داریم و باید روی آن کار کنیم. اول باید از خودمان بپرسیم: مفهوم اعتماد در واقع به چه معناست؟ “

” تحقیقات نشان داده است که وقتی پای آموزش مهارت انعطاف‌پذیری به رهبران در میان باشد، زمان‌بندی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. مخصوصا اگر در یک برنامه آموزشی گسترده، انعطاف‌پذیری زودتر آموزش داده شود، به احتمال زیاد منجر به بروز رفتارهای شجاعانه می‌شود. “

” کمال‌گرایی، در حقیقت به معنای تلاش برای جلب توجه است. اکثر افراد کمال‌گرا در محیط‌هایی رشد کرده‌اند که عملکرد استثنایی آنها تحسین شده است؛ به عنوان مثال در ورزش یا مدرسه. در نتیجه برای کمال گرایان یک باور مخرب ایجاد می‌شود که تا دوران بزرگسالی، آنها را همراهی می‌کند. به اینصورت که تمام احساسات آنها، به موفقیت‌ها و عملکرد درخشان‌‌شان وابسته است.”

فهرست کتاب

بخش اول:
غرش آسیب پذیری

• لحظه و افسانه‌ها
• ندای شجاعت
• اسلحه سازی
• شرم و همدلی
• کنجکاوی و اعتماد به نفس فروتنانه

بخش دوم:
زندگی بر اساس ارزش‌ها

بخش سوم:
اعتماد شجاعانه

بخش چهارم:
یادگیری با اقتدار برخاستن

اگر در سن ۲۵ سالگی به عنوان مدیر یک مجموعه انتخاب شوید چه حسی خواهید داشت؟ احتمالا تمام اینترنت را به دنبال راه و روش‌های مدیریت یا راهکارهای استخدام و اخراج کارمندان می‌گشتید. شاید هم سری به همین مقاله می‌زدید و سعی می‌کردید از بهترین کتاب های مدیریت و رهبری کمک بگیرید. این دقیقا وضعیتی است که جولی ژو در ۲۵ سالگی داشت. او پس از انتصاب به عنوان مدیر یک شرکت کوچک دقیقا همین حس و حال داشت. اما حالا حاصل تجربیات چندین ساله خود را در قالب کتاب مدیران بزرگ ساخته می‌شوند برای دیگران عرضه کرده است.

مهمترین درسی که از خواندن این کتاب می‌گیرید همان عنوان کتاب است: مدیران بزرگ ساخته می‌شوند. بله، هیچ مدیری از ابتدا مدیر به دنیا نمی‌آید. همین موضوع درباره رهبران هم وجود دارد. همانطور که پیشتر در معرفی و خلاصه کتاب افسانه کاریزما هم گفتیم، برخی خصوصیات رهبران و مدیران بزرگ مانند توانایی رهبری و مدیریت و کاریزما به مرور در افراد شکل می‌گیرند. برای همین هم پیشنهاد می‌کنم اگر دوست دارید از یک مدیر مبتدی به یک مدیر موفق و کارکشته تبدیل شوید، حتما این کتاب را بخوانید.